Regestendatenbank - 201.916 Regesten im Volltext

RI III Salisches Haus (1024-1125) - RI III,5,2

Sie sehen den Datensatz 696 von insgesamt 1068.

Papst Leo IX. bestätigt Bischof Dietrich von Verdun (Theoderico Virdunensi episcopo) wunschgemäß den Besitz des Klosters St-Vanne in Verdun und insbesondere die von diesem selbst gemachten Schenkungen (confirmamus et approbamus omnia, que a te ... monasterio bb. apostolorum Petri et Pauli stique Vitoni extra muros tue civitatis constructo data sunt), die Leistungen der genannten abhängigen Kirchen samt dem Recht des Konvents, dort frei über die Einsetzung der Priester zu verfügen, die allein die Berechtigung zur Seelsorge vom Bischof zu empfangen haben (abbas et fratres libere ... personam eligant et per se prebenda investiant et pro cura ... animarum ... episcopo ... conducant), den Bann im Klostergebiet vom Klostereingang bis zum Stadttor (bannum montis s. Vitoni a cruce que porte ... monasterii preminet usque ad portam civitatis), neun Familien, die Bischof Dietrich in der vom Klostergründer Bischof Berengar dem Kloster geschenkten Scantia übergeben hat, den von Bischof Haimo eingeführten Markt (mercatum ... quod Haymo episcopus habendum constituit), den Zoll vom Oberlauf der Mosel bis zu ihrer Mündung (theloneum ... a superiore cursu Mose usque ad inferiorem eius derivationem), das Salzhandelsmonopol für Verdun (quicquid salis civitati ... advehitur ... in banno praefati montis debeat vendi), sowie andere von Graf Dietrich und Bischof Richard geschenkte (dono Theoderici comitis ... Richardi ... episcopi) Besitzungen und Rechte mit der Abtei St-Amans (in Rodez), welche Nikolaus (II.) dem Kloster restituiert hat (abbatiam s. Amanti in Aquitania ... auctoritate predecessoris nostri b. memoriae Nicholai ... recepit), und die Vogtfreiheit für genannte Allodien, verfügt gemäß der Anordnung der Bischöfe Berengar und Wifred von Verdun die Zuständigkeit aller Bewohner des Klosterbanns für die Bemalung der Stadtmauer (pro exactione picture muri civitatis ... sicut ... Berengarius et Wifredus episcopi ... ordinaverunt, constituimus, ut ab omnibus prefati banni ... pictura exigatur) und empfiehlt sich und seine Nachfolger dem Gebet der Mönche.

Originaldatierung:
Dat. IV non. Jan. pm. Frederici diac. SRE bibl. et canc., vice d. Herimanni archicanc. et Coloniensis archiepiscopi a. d. Leonis IX pape IV, ind. VI.
Incipit:
Apostolicae auctoritatis est, iusta petentibus ...

Überlieferung/Literatur

Orig.: – . Kop.: 1) 1356 Dez. 27, Barle-Duc, Arch. dép., 11 F 26 p. 422 (Insert in Urkunde Karls IV. von 1351); 2) 16. Jh., Barle-Duc, Arch. dép., 11 F 31 p. 1; 3) 16. Jh., Paris, Bibl. nat., Ms. lat. 5435 fol. 31v; 4) 16. Jh., Paris, Bibl. nat., Coll. Dupuy 244 fol. 29v; 5) 17. Jh., Paris, Bibl. nat., Ms. lat. 5214/II fol. 185; 6) 17. Jh., Paris, Bibl. nat., Ms. lat. 12867 fol. 12; 7) 1721, Paris, Bibl. nat., Ms. lat. 17639 fol. 50; 8) 1784, Paris, Bibl. nat, Coll. Moreau 25 fol. 69; 9) 1784, Paris, Bibl. nat., Coll. Moreau 25 fol. 71; 10) 18. Jh., Paris, Bibl. nat., Ms. nouv. acq. franç. 22635 fol. 1 (Insert in Urkunde Karls IV. von 1367); 11) 18. Jh., Paris, Bibl. nat, Ms. nouv. acq. franç. 22637 p. 126. Drucke: Analecta Iuris Pontificii X 333; Pflugk-Harttung, Acta I 20; Bloch, Urkunden des Klosters S. Vanne II 70. Reg.: Pflugk-Harttung, Päpstliche Originalurkunden 565 n. 846; Santifaller, Elenco 372; Parisse, Bullaire n. 42; Santifaller, LD 126; GP VII 56 n. 144; JL 4288. Lit.: Mabillon, De re diplomatica 185; Clouet, Hist. de Verdun II 66f.; Samuel Löwenfeld, Pflugk-Harttung (HJb 2/1881, 107-119) 110; Brucker, L'Alsace II 44; Gabriel, Verdun au XIe siècle 126f.; Robert, Pape belge: Étienne X 10; Bloch, Urkunden des Klosters S. Vanne I 357, II 68ff.; Lerche, Privilegierung 196, 209; Hirsch, Klosterimmunität 175; Santifaller, Elenco 148f.; Dauphin, Richard de St-Vanne 170ff.; Dauphin, St-Vanne et la querelle des investitures 239; Sandmann, Theoderich von Verdun 323; Hirschmann, Verdun I 130, 187ff., II 455, 663; Boshof, Bistum Verdun 93; Wood, Proprietary Church 908; Healy, Chronicle of Hugh of Flavigny 31f., 50.

Kommentar

Zur Überlieferung vgl. Bloch, Urkunden des Klosters S. Vanne I 341ff., II 68, Meinert, PUU in Frankreich I 71, 138f., 147, 156 sowie Parisse, Bullaire n. 42. Es handelt sich vor allem um eine Bestätigung der Schenkungen Bischof Dietrichs, allerdings sind dessen echte Schenkungsurkunden erheblich erweitert, wie Bloch 68f. zeigen konnte. Die Besitzliste folgt vielmehr einem falschen Privileg Nikolaus' II. (1060-1061 April 25) (JL †4454) (Pflugk-Harttung, Acta I 30), das Vorurkunde für diese Fälschung ist. Insbesondere die Nennung Nikolaus' (II.) als Vorgänger Leos IX. in Zusammenhang mit der Restitution der Abtei St-Amans erweist das Stück als in den Jahren um 1130 entstandene Fälschung. Pflugk-Harttung hatte das Privileg aus diesem Grund verdächtigt, wogegen Löwenfeld den Papstnamen auf Nikolaus I. bezogen hatte, doch konnte Bloch zeigen, dass der Streit um St-Amans im frühen 12. Jahrhundert stattfand. Als Vorlage in Bezug auf die äußeren Merkmale diente, wie Bloch 69f. ausführt, entweder eine echte Urkunde Leos IX. an Bischof Dietrich für St-Vanne, oder aber sein Privileg für den Abt von St-Vanne, dessen Protokoll und Kontextende wörtlich wiederholt werden (n. 1025).

Nachträge

Nachtrag einreichen
Einreichen
Empfohlene Zitierweise

RI III,5,2 n. †1024, in: Regesta Imperii Online,
URI: http://www.regesta-imperii.de/id/1053-01-02_2_0_3_5_2_696_1024
(Abgerufen am 18.04.2024).