Regestendatenbank - 201.916 Regesten im Volltext

RI II Sächsisches Haus (919-1024) - RI II,4

Sie sehen den Datensatz 596 von insgesamt 1024.

Im Königsgericht, das in Anwesenheit Heinrichs II. und unter Vorsitz des Pfalzgrafen Otto, Graf von Pavia, stattfindet (Beisitzer: Erzbischof Arnold von Ravenna, die Bischöfe Rainald von Pavia und Petrus von Novara, die Markgrafen Otbert und Anselm, der Richter und Königsbote Alberich, zwölf namentlich genannte Pfalzrichter und andere), erscheint die Äbtissin Eufrasia des Nonnenklosters S. Salvatore (genannt monasterium Reginae) zu Pavia mit ihrem Vogt und Notar Petrus und legt eine Urkunde Kaiser Ottos III. (DO. III. 414) vor, durch welche dem Kloster Besitzungen geschenkt worden waren. Nach der Verlesung verlangt die Äbtissin zuerst vom kaiserlichen Vogt Lanfrank und darauf vom Priester Berengar sowie von dessen Bruder Graf Hugo, den Söhnen des Grafen Siegfried, die Anerkennung des Diploms. Da die Genannten dessen Echtheit nicht bestreiten können und ihre Ansprüche zurückziehen, verhängt Pfalzgraf Otto über die Äbtissin und ihren Vogt, über das Kloster und seine Besitzungen den Königsbann und die strittigen Besitzungen werden dem Kloster zugesprochen (Dum domnus Einricus serenisimus imperator ad imperialem dignitatem preeset in laubia publica noviter edificata iusta palacio uius regni da parte aquilone, ibique in eius presencia in iudicio adesse domnus Otto comes palacii et comes uius comitatu Ticinensi iusticiam faciendam ac deliberandam, adesse cum eo Arnaldus Ravenatensis archiepiscopus, Rainaldus uius Ticinensis, Petrus Novariensis episcopi, Otbertus et Anselmus germanis marchionibus, Albericus iudex et missus ipsius domni imperatoris, Armannus, Lanfrancus, Ebbo, Gisulfus, Sigefredus, Geronimus, Adelbertus, Vualpertus, Tado, Bonusfilius, Giselbertus et Amizo iudices sacri palacii et reliqui plures. Ibique eorum veniens presencia Eufrasia abatissa monesterio domini Salvatoris et sanctorum Georgii et Felici qui nucupatur Regine una cum Petrus qui et Sikerius notarius avocato suo et predicti monesterii et ostenserunt ibi preceptum unum, ubi continebatur in eo ab ordine, sicut ic legitur: „In nomine sancte et individue Trinitatis. Otto tertius servus apostolorum ... (DO. III. 414 inseriert) ... Actum Ravenne.” Erat preceptum ipsum manu propria predicto quondam Ottoni imperatoris firmatum et ab eo annullo sigilatum. Preceptum ipsum ostensum et ab ordine lectum, interrogati sunt ipsi domna Eufrasia abbatissa et Petrus qui et Sikerius notarius avocato suo et ipsius monesterio, pro quit preceptum ipsum ibi ostenderent. Qui dixerunt: „Vere ideo preceptum istum ic vestri ostensimus presencia, ut ne silens aparead, et nunc medietatem de duas porciones de cumtas cortes castras capellis adque rebus omnibus quibus sunt poxitis in locas et fundas Coronate, Castronovo ... que in istum legitur preceptum a parte ipsius monesterii abemus et detinemus ad usu et victu moneharum sicuti in istum legitur preceptum. Et si quis omo adversus nos aut pars ipsius monesterii exinde aliquit dicere vult, parati sumus cum eo exinde in racione standum et legitime finiendum; et, quod plus est, querimus, ut dicat iste Lanfrancus iudex avocati predicti domni imperatoris et uius regni, qui ic a presens est, si preceptum istum, quam ic ostensimus, bonum et verum est, aut si predictus bone memorie tercius Otto imperator eum fieri rogavit et firmavit, vel si nobis aut pars ipsius monesterii da pars publica iam dicta medietas de suprascriptas duas porciones de iam factas cortes castras capellis adque rebus omnibus servis aldiis utriusque secxu contradicere aut subtraere querit, aut si ita permanere vult, sicut in eo legitur preceptum, a non.” Cum ipsa domna Eufrasia abbatissa cum eundem avocato suo et ipsius monesterii taliter retullisent, ad ec respondens ipse Lanfrancus iudex et avocatus, suprascripto domni imperatoris et uius regni disit et professus est: „Vere preceptum istum, quam tu, Eufraxia abbatissa, cum avocato tuo et ipsius monesterii ic ostensistis, bonum et verum est, et quondam Otto tercius qui fuit imperator eum fieri rogavit et firmavit, et vobis, nec pars ipsius monesterio ipsa medietas de suprascriptas duas porciones ex ipsas cortes castras ... da mea nec pars publice non contradico nec contradicere quero, quia cum legem non posum, ... pro eo quod exinde ullum scriptum, nullam firmitatem nec scripcionem nullamque racione inde non abeo nec abere posum, pro quam vobis aut pars ipsius monesterii predicta medietas de iam factas duas porciones de prelibatas cortes castras ... contradicere aut subtraere possum, set, ut disi, ad utilitatem usu et victu moneharum ipisius monesterio pertinent et pertinere debent cum legem iusta ipsum preceptum.” Oc actum, ibi locum in eodem iudicio, dum ibi presens esse Berengarius presbiter et Ugo comes germanis, filii bone memorie Sigefredi qui fuit similique comes, retulit ipsa Eufraxia abbatissa cum eundem avocato suo et ipsius monesterio: „Abemus et detinemus predicta medietas de suprascriptas duas porciones de prelibatas cortes castras ... sicut supra disimus, set querimus ut dicant isti Berengarius presbiter et Ugo comes germanis si iam dicta medietas de suprascriptas duas porciones de iam factas cortes castras ... aliquit dicere vult adversus nos aut pars ipsius monesterii, aut si nobis aut pars ipsius monesterio contradicere aut subtraere querunt, a non.” Cum ipsa Eufraxia abbatissa cum eundem Petrus avocato suo et ipsius monesterii taliter retullisent, ad ec ressponderunt ipsi Berengarius presbiter et Ugo comes germanis, qui et ipse Ugo eidem Berengarii presbiter germano suo avocatus exstitit, dixerunt et professi sunt: „Vere etiam dicta medietas de suprascriptas duas porciones ex predictas cortes castras ... vobis nec pars ipsius monesterii non contradicimus nec contradicere querimus, quia cum legem non posumus ... et nobis ad abendum nec requirendum nihil pertinent, nec pertinere debent cum legem pro eo quod exinde ullum scriptum nullam firmitatem nec scriptionem nullamque racionem inde non abemus nec abere posumus pro qua vobis aut pars ipsius monesterii iam dicta medietas ex predictas duas porciones de prefactas cortes castras ... contradicere aut subtraere posamus, et, ut disimus, ad utilitatem usu et victu moneharum ipsius monesterio pertinent et pertinere debent cum legem”. Et taliter se exinde ipsi germanis a parte ipsius monesterii advuarpierunt et oblicaverunt se ipsi Berengarius presbiter et Ugo comes germanis ut si umquam in tempore ipsi suorumque eredes ac proeredes ... adversus eandem Eufraxia abbatissa aut adversus pars ipsius monesterii de iam dicta medietas de suprascriptas duas porciones de iam nominatas cortes castras ... agere aut causare vel removere presumpserint, et taciti exinde omni tempore non permanserint ... tunc oblicaverunt componere ipsi germanis suorumque eredes ac proeredes pars ipsius monesterio ... pena stipulacionis nomine, quod est multa, auro optimo uncias mille, argenti ponderas duomilia. Oc actum, ibi locum in eodem iudicio per fuste quam ipse Otto comes palacii suam tenebat manum mixit bannum ipsius domni imperatoris super eandem Eufraxia abbatissa et super eundem Petrus notarius avocato suo et ipsius monesterio et super ipsis rebus in mancosos aurei quattuormilia, ut nullus quislibet omo eandem Eufraxia abbatissa nec pars ipsius monesterio de ipsis rebus nec familiis desvestire audead sine legale iudicio ... . His actis et manisfestacio ut supra facta, rectum eorum iudicium et auditoribus paruit esse et iudicaverunt ut iusta eorum altercapcione et eorum Lanfranki iudici et avocatori et Berengarii presbiter seu Ugoni comiti germanis professione et manifestacione ut ipsa Eufraxia abbatissa cum eundem avocato suo iam dicta medieta de suprascriptas duas porciones de iam nominatas cortes ... ipsius monesterii abere et detinere deberent ad usum et victum moneharum ipsius monesterio et ipsi Lanfrankus iudex et avocatus seu pars publice adque Berengarius presbiter et Ugo comes germanis manerent exinde taciti et contenti). – Quidem et ego Ansaldus notarius sacri palacii ex iusione suprascripto comiti palacii et iudicum amunicionem scripsi; Unterschriften: Otto comes palacii subscripsi. (S) Albericus iudex et missus domni imperatoris interfui. (S) Armannus iudex sacri palacii interfui. (S) Ebbo iudex sacri palatii interfui. (S) Sigefredus iudex sacri palacii interfuit. CΥΓΗØΡΗΔΥC. (S) Bonusfilius iudex sacri palatii interfui. (S) Geronimus iudex sacri palacii interfui. (S) Amizo iudex sacri palacii interfui; unter Benutzung des DO. III. 414 verfaßt nach langobardischem Formular; zu den Unterschriften vgl. Bresslau, Urkundenlehre 2, 181 und Manaresi l. c. (s. unten) 538 mit den entsprechenden Anmerkungen.

Überlieferung/Literatur

Mailand Archivio di Stato (A).

Muratori, Ant. Est. 1, 110 aus A = MG. DD. 3, 369 no. 299 mit Verbesserungen; Manaresi, I placiti del „Regnum Italiae” 2, 530 no. 283 (FSI. 96/2, 1958) nach dem wiederaufgefundenen Original.

Böhmer 1115; Stumpf 1614; Hübner, Gerichtsurkunden 135 no. 1198 (ZRG. germ. Abt. 14, 1893).

Kommentar

Gestaltung des lat. Regestes nach Manaresis Druck l. c. – Da es sich nach Bresslau, Urkundenlehre 1, 90 um einen Scheinprozeß gehandelt hat, muß sich die Bemerkung des DH. II. 302 (Reg. 1824), die Äbtissin habe den Prozeß „per pugnam” gewonnen, auf ein früheres Stadium dieses schon seit längerem anhängigen Rechtsstreites beziehen; vgl. B.-Uhlirz, Regg. Ottos III. no. 1248 b und ebenda no. 1428 zu den strittigen Besitzungen.

Nachträge

Nachtrag einreichen
Einreichen
Empfohlene Zitierweise

RI II,4 n. 1820, in: Regesta Imperii Online,
URI: http://www.regesta-imperii.de/id/1014-05-07_2_0_2_4_1_596_1820
(Abgerufen am 24.04.2024).