Regestendatenbank - 201.916 Regesten im Volltext

RI II Sächsisches Haus (919-1024) - RI II,3

Sie sehen den Datensatz 1333 von insgesamt 1375.

Auf Wunsch des verstorbenen Kaisers wird sein Leichnam nach Deutschland zur Beisetzung in die Pfalzkapelle zu Aachen gebracht. Die Führung des Geleites übernimmt Kanzler Heribert. Er sendet die Mauritiuslanze, die „sacra lancea” des Reiches, um sie dem Zugriff des bayerischen Herzogs Heinrich IV., des nächsten Thronanwärters, zu entziehen, voraus nach Köln. Das Gefolge des Kaisers ist bemüht, seinen Tod geheim zu halten, um die in den einzelnen Kastellen lagernden Truppen zusammenzuziehen. Dennoch verbreitet sich die Nachricht bald und in wenigen Tagen schließen sich alle den Ottonen feindlichen Kräfte in Oberitalien unter der Führung Arduins von Ivrea zusammen und greifen den Leichenzug an.

Überlieferung/Literatur

Thietmar IV. c. 50 S. 188 ff.: Hii autem, qui extremis eius intererant, haec tam diu celabant, quoad exercitus undique tum dispersus per internuntios colligeretur. Tunc tristis turba dilecti senioris corpus comitata magnas bellorum asperitates VII dies continue perpessa est; nullaque securitatis certitudo ab hostibus concessa est nisi tum dumtaxat, quando ad Bernam perveniunt civitatem ... lancea ... excepta, quam Heribertus ... clam premittens ... Vgl. auch Gesta aep. Magdeburg. SS. 14, 390; Lantberti vita Heriberti c. 7, SS. 4, 745: Servus Domini Heribertus ... quod vivens eum adiuraverat, ut Aquas delatus ibidem sepeliretur; ac per hoc super ipso occupabatur, quemadmodum id efficeretur. Verum dedit ei Deus virtutem et fortitudinem, et invitis et insequentibus Romanis, transfert cadaver senioris per ferrum et hostium sanguinem ... ; Ann. Quedlinb. SS. 3, 78: Cuius infortunii eventum, ne procacitati hostium citius intimaretur, hi qui aderant, occultando tegebant, quousque convocatis qui per castella dispersi vagabantur sociis, domini sui corpus efferentes, improvisi prorumpunt, pluribus tamen ibi ob penuriam equorum, heu sine spe vivendi! relictis. Cum vero res tanta diutius latere nequiret, hostes Romani his mature compertis, indebito ausu ... commovent bella. Armis instructi ... defuncti corpus imperatoris ... impudenter distrahere ... pertentant; quos divina pietas totiens repelli ... permisit, adeo ut vix pauci, latibulis fugae sese dedentes, inglorii discederent. Nostri vero felici ubique victoria usi, depositum pretiosi ponderis thesaurum fideli devotione trans Alpium nivosa cacumina, iam tandem securi, deferunt; Adalboldi vita Heinrici c. 3. SS. 4, 684: Ottone ... defuncto, Cisalpini qui cum eo erant, archiepiscopus Coloniensis, episcopi Leodicensis, Augustensis et Constantiensis, Otto filius Caroli, Heinricus et Wicmannus comites, et ceteri quam plures fideliter agentes, cum maxima difficultate et periculis pluribus per Veronam, per Bavariam, cadaver ipsius reportabant; ‒ Schon nach wenigen Jahrzehnten taucht die Nachricht auf, daß das Gefolge des Kaisers dessen Leichnam auf dem Pferde reitend an der Spitze des Zuges mitgeführt hätte, um die Meinung, er sei noch am Leben, zu verbreiten. Vgl. Rod. Glaber (Prou) I. c. 15: Cernens quoque exercitus quem secum duxerat se suo domino destitutum, coegerunt se pariter in unum agmen ne ab his quos in Italia presserant trucidarentur, imposito ante se in equo defuncti imperatoris corpore ... Vgl. dazu Actus fund. Brunwil. mon. c. 10. SS. 14, 131: Heriberto autem Coloniensium archiepiscopo ... cuius tota imperialis curia parebat consilio, familiarius eum observante, ibidem moritur (sc. Otto). Et mox, ut ab ipso fuerat dispositum, asci vivus esset, purpura indutus, super equum velud expeditionem acturus arte extruitur, et ita, morte eius Romanis incognita, ... cis Alpes in Sueviam defertur ...

Kommentar

Zu dem Leichenzug vgl. Richter-Kohl, Annal. III. 168f.; Wilmans, Jbb. O. III 130 f.; Giesebrecht, Kaiserzeit, I5, 760 f.; M. Uhlirz, Jbb. O. III. 393f. ‒ Als Teilnehmer des Geleites werden außer Heribert, Notger (Kurth, Notger de Liege, 104) und den Bischöfen Sigfried von Augsburg und Lambert von Konstanz (Regg. eps. Constant. I. 408 f.) noch der letzte Karolinger Otto von Niederlothringen, Heinrich Graf von Luxemburg (Wampach, Altluxemburg. UB. I. 306 f., Nr. 216), Wichmann, vielleicht ein Sohn des Grafen von Hamalant, oder des Grafen Egbert des Einäugigen sowie Graf Gotfried von Eename, der Sohn Gotfrids von Verdun (vgl. Chron. Lauresh. Reg. 1439 c) genannt. ‒ Die Chronik Leos von Ostia (l. c.) erwähnt, daß die Leiche „aromatibus conditum” über die Alpen gebracht wurde. Vgl. Perlbach NA. 27, 57 f.; Jbb. O. III. 394. ‒ Zur Voraussendung der Lanze vgl. Reg. 1450 g.

Nachträge

Nachtrag einreichen
Einreichen
Empfohlene Zitierweise

RI II,3 n. 1450IVb, in: Regesta Imperii Online,
URI: http://www.regesta-imperii.de/id/1002-01-25_1_0_2_3_0_1333_1450IVb
(Abgerufen am 19.04.2024).