RI Database - 201.916 fulltext records

RI I Karolinger 715-918 (926/962) - RI I,4,3

Displaying record 525 of 727.

Papst Johannes (VIII.) berichtet Bischof Anselm von Limoges (Anselmo episcopo Lemovecine ecclesię), ein Mann namens Stephan habe ihn aufgesucht und sich über Anselms Urteil beklagt, er müsse sich von seiner Frau trennen, da er seinen Sohn aufgrund der Abwesenheit eines Priesters vor dessen Tod getauft hatte; er betont unter Rückgriff auf die Bibel, die Ehe zwischen Mann und Frau sei nicht zu scheiden, und verweist auf die Rechtmäßigkeit (iuxta canonicam sanctionem) der Nottaufe.

Originaldatierung:
Data VII. die mensis Iunii, indictione XII.
Incipit:
Ad limina beatorum Petri ac ...

Archival History/Literature

Orig.: –.

Kop.: 11. Jh., Rom Arch. Vat.: Reg. Vat. I fol. 75v; 16. Jh., Rom Arch. Vat.: Arm. XXXI, t. 1 fol. 138v.

Insert: Coll. IX librorum (11. Jh., Rom Bibl. Vat.: Cod. Vat. lat. 1349 fol. 213vb-214ra); Liber can. diversorum sanctorum patrum 153,2 (Motta 254); Coll. V librorum der Hs. Rom, Vat. lat. 1348 IV 5, 2 (Wolf von Glanvell 41); Coll. II librorum 363 (Bernhard 527f.); Coll. XIII librorum (12. Jh., Berlin StBibl. Preuß. Kulturbesitz: Ms. Savigny 3 fol. 94rb-94va); Bonizo von Sutri, Liber de vita christiana I 41 (Perels 41f.); Cod. Guarnerius (12. Jh., San Daniele del Friuli Bibl. Civica Guarneriana: Ms. 203 fol. 62v-63r); Anselm von Lucca, Coll. can. X 30 (Version A) (Thaner 496f.); Ivo von Chartres, Decretum I 306 (Migne, PL CLXI 133); Coll. Tarraconensis II (Ende 11./Anf. 12. Jh., Paris Bibl. nat.: Ms. lat. 4281B fol. 53v-54r); Coll. can. Ambrosiana I (Ende 11. Jh., Mailand Arch. Cap. di S. Ambrogio: Ms. M. 11 fol. 14r-14v); Polycarp (1. Rezension) (12. Jh., Madrid Bibl. nac.: Ms. 7127 fol. 395v-396r); Coll. III librorum (Anf. 12. Jh., Rom Bibl. Vat.: Cod. Vat. lat. 3831 fol. 110rb); Coll. VII librorum (12. Jh., Wien Österreich. Nat. Bibl.: Cod. lat. 2186 fol. 243r-243v); Coll. IX librorum (12. Jh., Rom Bibl. Vat. Arch. di San Pietro: C. 118 fol. 95va-95vb); Coll. Caesaraugustana (12. Jh., Paris Bibl. nat.: Ms. lat. 3875 fol. 79v; 12. Jh., Paris Bibl. nat.: Ms. lat. 3876 fol. 70v; 12. Jh., Barcelona Arch. Cor. Aragón: S. Cugat 63 fol. 121r); Coll. X partium (12. Jh., Florenz Bibl. naz. Centr. Conv. Soppr.: Ms. D. II. 1476 fol. 160v-161r); Coll. XIII librorum (12. Jh., Rom Bibl. Vat.: Cod. Vat. lat. 1361 fol. 191rb-191vb); Summa Sententiarum (Migne, PL CLXXVI 171) (fragm.); Gratian, Decretum C. XXX q. I c. 7 (Friedberg I 1098f.).

Faks.: Brackmann, PUU Tafel IVa.

Drucke: Carafa, Epist. III 424; Sirmond, Conc. Gall. III 492; Conc. coll. reg. XXIV 201; Labbe-Cossart, Conc. IX 122; Hardouin, Acta conc. VI 56; Mansi, Coll. XVII 127; Migne, PL CXXVI 839; MG Epist. VII 156 n. 195.

Reg.: J 2475; JE 3258.

Lit.: Caspar, Register Johanns 98f. Anm. 4; Fournier-Le Bras, Histoire des collections II 30f.; Lohrmann, Register Johannes 156; Aubrun, Limoges 197; Jasper, Beginning 130; Arnold, Johannes 38.

Commentary

Der Brief ist als einziges Schreiben Johannes' VIII. sowohl in den beiden Registerabschriften (vgl. zu diesen Caspar 85-99 und Lohrmann 5-156) als auch in den erwähnten Kanonessammlungen überliefert, vgl. hierzu Lohrmann. Zu den einschlägigen Kirchenrechtsammlungen vgl. allgemein bereits Caspar sowie jetzt Jasper; die dort genannte "Collection of Santa Maria Novella" ist der oben zitierte Liber can. diversorum sanctorum patrum. Am Anfang der kanonistischen Überlieferung stand die Collectio IX librorum der Hs. Vat. lat. 1349, vgl. Lohrmann. Zur Coll. V librorum vgl. Fowler-Magerl 102-104 sowie Kéry, Canonical Collections 217f. Zur Coll. XIII librorum der Hs. Berlin, StBibl. Preuß. Kulturbesitz, Savigny 3 vgl. Kéry 226f. und Fowler-Magerl 155f. Der Cod. Guarnerius ist eine von der Coll. LXXIV titulorum abhängige Sammlung, vgl. Fowler-Magerl, Clavis canonum 112 sowie Blumenthal, Codex Guarnerius, bes. 30. In anderen Kodizes dieser Sammlung ist das Stück offensichtlich nicht zu finden, vgl. die Edition von Gilchrist, Diversorum patrum sententie. Die Dekretale fehlt in vielen Handschriften des Dekrets Ivos von Chartres, ist jedoch in den Textzeugen der "englischen Gruppe" zu finden, vgl. etwa den Codex Cambridge, Corpus Christi College: Cod. 19 fol. 333r aus dem 12. Jh., der in der Editio princeps des Molinaeus als handschriftliche Grundlage diente und so auch die Basis für den Druck des Decretum Ivos bei Migne darstellt, vgl. Landau, Dekret des Ivo 38. Zur Coll. Tarraconensis I vgl. Kéry 214f. und Fowler-Magerl 132f. Zur Coll. can. Ambrosiana I vgl. Kéry 285 und Fowler-Magerl 176-178. Zur Coll. III librorum vgl. Kéry 269-271 und Fowler-Magerl 234f. Zur Coll. VII librorum der Hs. Wien, Österreich. Nat. Bibl., Cod. lat. 2186 und ihrer Entstehungszeit vgl. Kéry 269 und Fowler-Magerl 232-234. Zur Coll. IX librorum im Archivo di San Pietro C. 118 vgl. Kéry 271f. und Fowler-Magerl 235f. Zur Coll. Caesaraugustana und ihrer Entstehungszeit vgl. Kéry 260-262 und Fowler-Magerl 239-244. Drei Versionen sind bei der zuletzt genannten Sammlung zu unterscheiden, die durch die Handschriften Paris, Bibl. nat., Ms. lat. 3875, Paris, Bibl. nat., Ms. lat. 3876 und Barcelona, Archivo de la Corona de Aragón, San Cugat 63 repräsentiert werden und nach 1120 (erste Fassung), 1143-1144 (zweite Fassung) und kurz nach 1143 (dritte Fassung) datieren. Zur Coll. X partium in der Hs. Florenz, Bibl. naz. Centr. Conv. Soppr. Ms. D. II. 1476 und weiteren Handschriften vgl. Kéry 263f. und Fowler-Magerl 209-214. Zur Coll. XIII librorum der Hs. Vat. lat. 1361 vgl. Kuttner, Catalogue 130-132, Kéry 291f. und Fowler-Magerl 225. Auf die Adresse des vorliegenden Briefes folgt in der Registerüberlieferung das Lemma (De homine, qui filium suum suscepit, cum ipse eum baptizasset), das möglicherweise im ursprünglichen Register am Rande stand, vgl. Caspar, Register Johanns 111f. Zur geistlichen Verwandtschaft der Paten als Ehehindernis vgl. Gillmann, Ehehindernis (ohne Erwähnung des vorliegenden Briefes).

Nachträge

Submit an addendum
Submit
Cite as:

RI I,4,3 n. 525, in: Regesta Imperii Online,
URI: http://www.regesta-imperii.de/id/c1c21da8-3dd9-4031-9818-3c41664d5939
(Accessed on 19.04.2024).